Thường thức

Đau thần kinh tọa: nguyên nhân, triệu chứng, Chẩn đoán & Điều trị hiệu quả

☰ Xem nhanh 🔻

Đau thần kinh tọa là một trong những vấn đề xương khớp phổ biến, gây ra những cơn đau lan từ thắt lưng xuống mông, đùi và chân, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống. Việc nhận biết sớm nguyên nhân, triệu chứng đặc trưng, kết hợp chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời sẽ giúp kiểm soát cơn đau, ngăn ngừa biến chứng và phục hồi vận động hiệu quả.

Nguyên nhân gây đau thần kinh tọaau-thn-kinh-ta .jpg

Đau thần kinh tọa có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó phổ biến nhất là thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng. Khi nhân nhầy của đĩa đệm thoát ra ngoài và chèn ép rễ thần kinh, người bệnh sẽ cảm thấy cơn đau lan từ thắt lưng xuống chân. Ngoài ra, các yếu tố sau cũng góp phần gây bệnh:

  • Thoái hóa cột sống: Quá trình lão hóa khiến xương khớp và đĩa đệm mất tính đàn hồi, dễ hình thành gai xương, gây chèn ép dây thần kinh tọa.
  • Hẹp ống sống: Khi ống sống bị thu hẹp, rễ thần kinh bị kẹt lại, gây đau, tê bì lan xuống chân.
  • Chấn thương cột sống: Tai nạn, té ngã hoặc lao động nặng có thể khiến cột sống bị tổn thương, tạo áp lực lên dây thần kinh tọa.
  • Khối u, nhiễm trùng: Một số trường hợp hiếm gặp, khối u hoặc viêm nhiễm vùng cột sống cũng có thể chèn ép dây thần kinh.
  • Lối sống kém khoa học: Ngồi nhiều, ít vận động, thừa cân, mang vác nặng hoặc tập luyện sai tư thế đều làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Triệu chứng nhận biết đau thần kinh tọa

Triệu chứng điển hình nhất của bệnh là đau dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa, thường chỉ xuất hiện ở một bên cơ thể. Các dấu hiệu thường gặp bao gồm:

  • Đau lưng lan xuống chân: Cơn đau bắt đầu từ vùng thắt lưng, lan xuống mông, mặt sau đùi và có thể kéo dài đến bàn chân. Đau tăng khi ngồi lâu, ho, hắt hơi hoặc đứng lên đột ngột.
  • Tê bì, châm chích: Người bệnh cảm thấy tê rần, châm chích hoặc nóng rát ở chân, đặc biệt là bắp chân và bàn chân.
  • Yếu cơ: Trong trường hợp nặng, cơ chân yếu đi, khiến việc đi lại khó khăn, bước đi không vững.
  • Hạn chế vận động: Đau thần kinh tọa khiến người bệnh khó cúi người, xoay hông hoặc đứng lâu, ảnh hưởng lớn đến công việc và sinh hoạt.au-thn-kinh-ta -2.jpg

Nếu các triệu chứng kéo dài hoặc ngày càng nặng, người bệnh nên thăm khám sớm để tránh biến chứng nguy hiểm.

Biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị

Đau thần kinh tọa không chỉ dừng lại ở những cơn đau lưng hay đau lan xuống chân thông thường, mà nếu kéo dài và không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Khi dây thần kinh bị chèn ép trong thời gian dài, các cơ bắp ở chân dần yếu đi, dẫn đến teo cơ, giảm sức mạnh và mất khả năng vận động linh hoạt. Người bệnh còn có nguy cơ gặp rối loạn cảm giác, xuất hiện tình trạng tê bì, châm chích hoặc thậm chí mất hoàn toàn cảm giác ở chân, gây khó khăn trong việc kiểm soát các cử động. Một số trường hợp nặng còn có biểu hiện rối loạn cơ tròn, làm mất khả năng tự chủ trong tiểu tiện, đại tiện, khiến sinh hoạt hàng ngày bị ảnh hưởng nghiêm trọng và làm giảm chất lượng cuộc sống.

Không chỉ vậy, đau thần kinh tọa kéo dài còn có thể tiến triển thành đau mạn tính, khiến cơn đau xuất hiện liên tục trong nhiều tháng hoặc nhiều năm. Cơn đau dai dẳng này không chỉ cản trở vận động mà còn gây mất ngủ, căng thẳng, suy giảm sức khỏe tinh thần, khiến người bệnh rơi vào trạng thái lo âu và trầm cảm. Đây chính là lý do việc phát hiện và điều trị sớm đóng vai trò đặc biệt quan trọng, giúp hạn chế tổn thương dây thần kinh, ngăn ngừa biến chứng và phục hồi chức năng vận động, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống lâu dài.au-thn-kinh-ta -4.jpg

Phương pháp chẩn đoán đau thần kinh tọa

Để xác định chính xác nguyên nhân và mức độ tổn thương dây thần kinh tọa, bác sĩ sẽ tiến hành nhiều bước thăm khám và xét nghiệm chuyên sâu. Mục tiêu của quá trình chẩn đoán là tìm ra vị trí chèn ép, đánh giá tình trạng cột sống, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp và kịp thời.

Khám lâm sàng: Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Bác sĩ sẽ hỏi chi tiết về triệu chứng, thời gian xuất hiện cơn đau, các yếu tố làm tăng hoặc giảm đau. Tiếp đó, bệnh nhân được kiểm tra khả năng vận động, phản xạ gân xương và sức mạnh cơ bắp. Một số bài test như nghiệm pháp nâng chân thẳng (Straight Leg Raise Test) sẽ được thực hiện để xác định vị trí chèn ép dây thần kinh. Nếu cơn đau lan xuống chân khi nâng chân lên cao, điều này thường cho thấy có sự tổn thương hoặc chèn ép rễ thần kinh.

Chụp X-quang: Đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh cơ bản, giúp phát hiện những bất thường về cấu trúc xương như gai xương, thoái hóa đốt sống, hẹp ống sống hoặc lệch đốt sống. Tuy nhiên, X-quang không cho thấy được các mô mềm như đĩa đệm hay dây thần kinh, nên thường được sử dụng kết hợp với các phương pháp khác để có kết quả toàn diện.

Chụp MRI hoặc CT scan: Đây là kỹ thuật hiện đại và có độ chính xác cao, cho hình ảnh chi tiết về đĩa đệm, rễ thần kinh, dây chằng và tủy sống. MRI đặc biệt hữu ích trong việc xác định vị trí và mức độ chèn ép do thoát vị đĩa đệm, u tủy sống hoặc viêm nhiễm, từ đó giúp bác sĩ đưa ra hướng điều trị nội khoa hay phẫu thuật phù hợp. Trong trường hợp bệnh nhân không thể chụp MRI (ví dụ có thiết bị kim loại trong cơ thể), chụp CT sẽ là lựa chọn thay thế để quan sát cấu trúc xương và các tổn thương liên quan.au-thn-kinh-ta -2.jpg

Điện cơ (EMG) và đo dẫn truyền thần kinh: Phương pháp này giúp đánh giá hoạt động của dây thần kinh và cơ bắp, phát hiện vùng thần kinh bị tổn thương hoặc chèn ép. EMG đặc biệt hữu ích trong việc phân biệt đau thần kinh tọa với các bệnh lý thần kinh ngoại biên khác, chẳng hạn như viêm đa dây thần kinh do tiểu đường hay tổn thương thần kinh ngoại vi.

Việc kết hợp các phương pháp trên giúp bác sĩ không chỉ xác định chính xác nguyên nhân gây đau thần kinh tọa mà còn đánh giá được mức độ nghiêm trọng, từ đó đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả, hạn chế nguy cơ biến chứng và phục hồi chức năng vận động cho người bệnh.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Người bệnh nên đến cơ sở y tế sớm khi có các dấu hiệu:

  • Đau lưng lan xuống chân kéo dài trên 2 tuần không thuyên giảm.
  • Tê bì, yếu cơ hoặc mất cảm giác ở chân.
  • Rối loạn tiểu tiện, đại tiện.
  • Cơn đau dữ dội làm mất ngủ, khó đi lại.

Việc chẩn đoán và điều trị kịp thời giúp tránh biến chứng nguy hiểm và phục hồi nhanh hơn.

Kết luận

Đau thần kinh tọa là bệnh lý về thần kinh và cột sống khá phổ biến nhưng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc áp dụng các phương pháp như khám lâm sàng, chụp X-quang, MRI/CT và điện cơ (EMG) giúp xác định chính xác nguyên nhân chèn ép dây thần kinh, từ đó xây dựng phác đồ điều trị hiệu quả.Deal-266-Zalo- OA.jpg

Để giảm đau, phục hồi vận động và hỗ trợ điều trị, bạn có thể kết hợp chăm sóc trị liệu tại những địa chỉ uy tín như Hum Spa, nơi cung cấp dịch vụ massage trị liệu và vật lý trị liệu chuyên sâu, giúp cải thiện tuần hoàn máu, thư giãn cơ bắp và hỗ trợ phục hồi thần kinh. Chủ động thăm khám và điều trị sớm chính là chìa khóa để phòng ngừa biến chứng, rút ngắn thời gian hồi phục và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Hum Spa

https://humspa.vn/
https://humspa.vn/catalog/view/theme/