Thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ là một trong những bệnh lý xương khớp thường gặp ở người trưởng thành, đặc biệt là nhóm người lao động văn phòng, lái xe, hoặc người phải ngồi lâu, ít vận động. Khi đĩa đệm bị thoát vị, nhân nhầy bên trong tràn ra ngoài, chèn ép vào rễ thần kinh hoặc tủy sống, gây ra các cơn đau nhức, tê bì và hạn chế vận động vùng cổ – vai – gáy.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về: thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ là gì, nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp chẩn đoán – điều trị và cách phòng ngừa hiệu quả.

Thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ là gì?

Cột sống cổ gồm 7 đốt sống (ký hiệu C1 – C7), giữa các đốt sống có đĩa đệm hoạt động như lớp “đệm giảm xóc” giúp phân tán lực, tạo sự linh hoạt khi cổ vận động.

Thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ xảy ra khi phần bao xơ bên ngoài đĩa đệm bị rách, nứt khiến nhân nhầy bên trong thoát ra và chèn ép vào rễ thần kinh hoặc tủy sống.

Trong đó, vị trí thường gặp nhất là C5 – C6 và C6 – C7 vì đây là các đốt sống chịu nhiều áp lực khi cổ vận động.

Nguyên nhân gây thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ

Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ là bệnh lý có nhiều nguyên nhân, trong đó 4 nhóm nguyên nhân chính dưới đây được coi là phổ biến và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cột sống:

Thoái hóa tự nhiên theo tuổi tác

Quá trình lão hóa là yếu tố không thể tránh khỏi. Khi bước sang độ tuổi trung niên, đặc biệt là sau 40 tuổi, đĩa đệm cột sống cổ bắt đầu mất dần nước và tính đàn hồi. Bao xơ – vốn là lớp vỏ bảo vệ nhân nhầy bên trong – trở nên khô cứng và dễ bị nứt rách. Nhân nhầy khi đó rất dễ thoát ra ngoài và chèn ép vào rễ thần kinh. Đây là lý do khiến người lớn tuổi thường có nguy cơ cao mắc thoát vị đĩa đệm cổ, ngay cả khi không có chấn thương hay lao động nặng.

Chấn thương và tác động cơ học

Những chấn thương vùng cổ do tai nạn giao thông, va chạm thể thao, ngã hoặc thậm chí các động tác xoay vặn cổ đột ngột đều có thể làm tổn thương đĩa đệm. Một số trường hợp chấn thương nhẹ nhưng lặp đi lặp lại trong thời gian dài cũng khiến đĩa đệm suy yếu dần. Ngoài ra, việc mang vác vật nặng không đúng cách, cúi gập cổ quá mức hoặc xoay cổ sai tư thế cũng tạo áp lực lớn lên cột sống cổ, lâu ngày dẫn đến thoát vị.

Thói quen sinh hoạt và đặc thù nghề nghiệp

Tư thế sai trong sinh hoạt hằng ngày là nguyên nhân rất thường gặp. Ngồi gập cổ lâu khi dùng điện thoại, kê gối quá cao khi ngủ, hoặc ngồi sai tư thế khi làm việc với máy tính đều khiến cột sống cổ chịu áp lực bất thường. Bên cạnh đó, một số nghề nghiệp đặc thù như lái xe đường dài, nhân viên văn phòng, thợ may hay công nhân bốc vác phải duy trì tư thế cố định hoặc mang vác nặng trong thời gian dài, khiến đĩa đệm dễ bị thoái hóa sớm và thoát vị.

Lối sống và yếu tố nguy cơ khác

Ngoài những nguyên nhân trên, nhiều yếu tố khác cũng góp phần làm tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ. Lối sống ít vận động khiến cơ vùng cổ – vai – lưng yếu, không đủ sức nâng đỡ cột sống. Thừa cân, béo phì làm tăng áp lực lên toàn bộ hệ xương khớp, trong đó có đốt sống cổ. Thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia thường xuyên làm giảm lưu lượng máu nuôi dưỡng đĩa đệm, đẩy nhanh quá trình thoái hóa. Bên cạnh đó, yếu tố di truyền hoặc các bệnh lý nền như loãng xương, viêm khớp, gù vẹo cột sống cũng có thể ảnh hưởng và tạo điều kiện thuận lợi để bệnh hình thành.

Triệu chứng thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ

Thoát vị đĩa đệm vùng cổ gây ra nhiều biểu hiện khác nhau, từ nhẹ đến nặng. Các triệu chứng thường khởi phát âm ỉ, dễ nhầm lẫn với đau mỏi thông thường, nhưng nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Dưới đây là 4 nhóm triệu chứng điển hình:

Đau nhức vùng cổ – vai – gáy và lan xuống chi trên

Đây là dấu hiệu thường gặp nhất. Người bệnh cảm thấy đau âm ỉ hoặc đau dữ dội ở cổ, vai và gáy. Cơn đau thường tăng khi vận động như cúi, xoay, ngửa cổ hoặc khi ngồi lâu một tư thế, và giảm bớt khi nghỉ ngơi. Ở nhiều trường hợp, cơn đau lan dọc xuống vai, cánh tay, cẳng tay và thậm chí cả bàn tay, gây cảm giác nóng rát hoặc buốt nhói từng đợt.

Tê bì, ngứa ran và yếu cơ

Khi nhân nhầy đĩa đệm thoát ra ngoài và chèn ép vào rễ thần kinh, người bệnh sẽ thấy tê bì, kiến bò hoặc mất cảm giác ở cánh tay, bàn tay và các ngón tay. Ở mức độ nặng, cơ tay có thể yếu đi, khiến việc cầm nắm đồ vật trở nên khó khăn. Nếu kéo dài, cơ bắp còn có thể teo nhỏ, giảm sức bền, ảnh hưởng lớn đến lao động và sinh hoạt hằng ngày.

Hạn chế vận động và cứng cổ

Thoát vị đĩa đệm khiến cột sống cổ trở nên kém linh hoạt. Người bệnh thường khó xoay cổ sang hai bên, cúi hoặc ngửa cổ đều bị đau và cứng khớp. Điều này gây bất tiện trong các hoạt động đơn giản như lái xe, làm việc máy tính hoặc thậm chí khi nằm ngủ cũng khó tìm được tư thế thoải mái. Nếu không can thiệp sớm, tình trạng hạn chế vận động có thể ngày càng nặng, ảnh hưởng lâu dài đến khả năng sinh hoạt.

Các triệu chứng thần kinh nặng hơn

Khi thoát vị chèn ép trực tiếp vào tủy sống hoặc động mạch đốt sống, người bệnh có thể gặp các triệu chứng nghiêm trọng hơn như: đau đầu kéo dài, chóng mặt, hoa mắt, ù tai, thậm chí mất thăng bằng. Một số trường hợp xuất hiện rối loạn cảm giác ở cả hai chi, yếu liệt tay chân hoặc rối loạn tiểu tiện. Đây là những dấu hiệu cảnh báo biến chứng nguy hiểm, cần thăm khám và điều trị y tế khẩn cấp để tránh nguy cơ bại liệt.

Phòng ngừa thoát vị đĩa đệm đốt sống c

Thoát vị đĩa đệm là bệnh lý có thể phòng tránh nếu duy trì thói quen sống khoa học và chăm sóc cột sống đúng cách. Dưới đây là 4 biện pháp phòng ngừa hiệu quả:

Giữ tư thế đúng trong sinh hoạt và làm việc

Tư thế đóng vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe cột sống cổ. Khi làm việc với máy tính, nên ngồi thẳng lưng, điều chỉnh màn hình ngang tầm mắt để tránh phải cúi gập cổ quá lâu. Khi sử dụng điện thoại, không nên cúi đầu nhiều giờ liên tục, thay vào đó hãy đưa thiết bị lên ngang tầm mắt. Trong khi lái xe, nên giữ lưng thẳng, điều chỉnh ghế và gối tựa đầu phù hợp để giảm áp lực lên cổ. Ngay cả khi ngủ, việc chọn gối có độ cao vừa phải cũng giúp giảm nguy cơ thoát vị đĩa đệm.

Tăng cường vận động và rèn luyện thể dục thể thao

Tập luyện thường xuyên giúp cơ vùng cổ, vai và lưng khỏe mạnh, từ đó nâng đỡ và bảo vệ cột sống tốt hơn. Các môn thể thao nhẹ nhàng như bơi lội, yoga, đi bộ hoặc các bài tập kéo giãn cột sống cổ rất phù hợp để duy trì độ linh hoạt và giảm áp lực lên đĩa đệm. Người làm việc văn phòng nên dành 5–10 phút sau mỗi 1–2 giờ để đứng dậy, xoay cổ và vươn vai, tránh ngồi bất động quá lâu.

Kiểm soát cân nặng và xây dựng lối sống lành mạnh

Thừa cân, béo phì là một trong những yếu tố làm tăng áp lực lên hệ xương khớp, trong đó có vùng cổ. Vì vậy, duy trì cân nặng hợp lý là cách hữu hiệu để phòng ngừa thoát vị đĩa đệm. Bên cạnh đó, cần hạn chế hút thuốc lá và uống rượu bia vì chúng làm giảm lưu lượng máu nuôi dưỡng đĩa đệm, thúc đẩy quá trình thoái hóa nhanh hơn. Lối sống lành mạnh với ngủ nghỉ điều độ, tránh căng thẳng quá mức cũng góp phần bảo vệ cột sống.

Chế độ dinh dưỡng và kiểm tra sức khỏe định kỳ

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì độ bền chắc của xương khớp. Người trưởng thành nên bổ sung đủ canxi, vitamin D, collagen type II, cùng các acid béo omega-3 từ thực phẩm hoặc thực phẩm chức năng. Rau xanh, trái cây, cá biển, sữa và các loại hạt là nguồn dinh dưỡng tốt cho cột sống. Ngoài ra, việc khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là kiểm tra xương khớp và cột sống, giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường để có biện pháp can thiệp kịp thời, tránh biến chứng nặng nề.

Kết luận

Thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ là một bệnh lý xương khớp phổ biến, có thể xảy ra ở nhiều lứa tuổi và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống. Bệnh thường khởi phát âm ỉ với những cơn đau vùng cổ – vai – gáy, tê bì cánh tay, nhưng nếu chủ quan không điều trị sớm, nguy cơ biến chứng nặng như yếu liệt chi, rối loạn vận động hay thậm chí bại liệt hoàn toàn có thể xảy ra.

Để phòng ngừa và kiểm soát bệnh hiệu quả, bạn cần nhận biết sớm triệu chứng, lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, đồng thời duy trì lối sống khoa học. Bên cạnh việc giữ tư thế đúng, tập thể dục thường xuyên, chế độ ăn uống lành mạnh và khám sức khỏe định kỳ, việc tìm đến các trung tâm chăm sóc sức khỏe trị liệu uy tín như Hum Spa cũng là lựa chọn được nhiều người tin tưởng.

Hum Spa

CN1: 114 Lê Thị Riêng, Phường Bến Thành, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh

Hotline: 08 5630 0066 - Phone: 028 3925 0066

Google map: https://maps.app.goo.gl/6bqZ1EoxsGd8Q2NA6

CN2: 19 Đặng Tất, P. Tân Định, Quận 1, TP Hồ. Chí Minh

Hotline: 02836200869 - Phone: 0846000869

Google map: https://maps.app.goo.gl/8wzVisowvrGpiTC97

Fanpage: https://www.facebook.com/humspavn/

Instagram: https://www.instagram.com/hum_spa/

Tiktok: https://www.tiktok.com/@humspa.official

Threads: https://www.threads.com/@hum_spa